Η μοναξιά του σχοινοβάτη

ένα παλιό τραγούδι της τότε εφηβίας μου που έχει μείνει "ατάκα".

ένα όμορφο ποιήμα παρακάτω της Adrienne Rich που βρέθηκε στο διάβα μου χρόνια πριν, στην πρώτη Πανεπιστημιακή σχολή που σπούδασα και μου πρωτο- "άνοιξε" τα μάτια προς τον κόσμο. Το ποίημα αυτό το διάβασα 20 χρονών, όμως έτσι γίνεται με όλα τα πράγματα που μας κάνουν μεγάλη εντύπωση...μένουν για πάντα χαραγμένα στην καρδιά μας, όσο κι αν η μνήμη τα έχει πάει στον πάτο:

                SONG
You're wondering if I'm lonely:
OK then, yes, I'm lonely
as a plane rides lonely
across the Rockies
.............
You want to ask, am I lonely?
Well, of course, lonely
as a woman driving across country
day after day, 
leaving behind mile after mile
little towns she might have stopped
and lived and died in, lonely.


If I'm lonely
it must be the loneliness
of waking first, of breathing
dawns' first cold breath on the city,
of being the one awake
in a house wrapped in sleep.


If I'm lonely
it's with the rowboat ice-fast on the shore
in the last red light of the year
that knows what it is, 
that knows it's neither
ice nor mud nor winter light
but wood, 
with a gift for burning


Αν και δεν πιστεύω στη λογοτεχνική μετάφραση πολύ, έψαξα να βρω μετάφραση για το παραπάνω (κατα εμένα) συγκλονιστικό ποιήμα, που όσες φορές κι αν το διαβάσω μου φέρνει μια ανταριχίλα αλλά δεν βρήκα. Μπορώ όμως να σας πω με τη δική μου μετάφραση τι κρύβεται πίσω απο αυτές τις Αγγλικές λέξεις.

"Αναρωτιέστε αν είμαι μόνη
εντάξει τότε, ναι, είμαι μόνη σαν ένα αεροπλάνο που
πετάει μόνο του ανάμεσα σε Βραχώδη βουνά

Θέλετε να ρωτήσετε αν είμαι μόνη
φυσικά και είμαι μόνη, μόνη όπως μια
γυναίκα που διασχίζει την χώρα οδηγώντας
αφήνοντας μέρα με τη μέρα, μίλι με το μίλι
πίσω της, μικρές πόλεις όπου μάλλον είχε
κάποτε σταματήσει, ζήσει και πεθάνει εκεί,
μόνη

Αν είμαι μόνη, τότε πρέπει να είναι η μοναξιά
του να ξυπνάς πρώτος, να εισπνέεις την πρώτη
κρύα ανάσα στην πόλη, να είσαι ο μόνος που
ξυπνά σε ένα σπιτί  τυλιγμένο στον ιστό του ύπνου

Αν είμαι μόνη, είμαι με μια βάρκα στην ακτή
στην τελευταία κόκκινη ακτίδα του χρόνου,
μια βάρκα που ξέρει τι είναι,
δεν είναι ούτε πάγος, ούτε λάσπη ούτε χειμωνιάτικο φως
αλλά ξύλο, με το χάρισμα της φωτιάς. "

Αυτή την περίοδο περναώ μια φάση μοναξιάς. Κι όμως έχω τόσους ανθρώπους γύρω μου αλλά νιώθω πως κανείς δεν ασχολείται ουσιαστικά μαζί μου. Όλοι βρίσκονται δίπλα μου, παρέα μου αλλά μου μιλούν για άλλους που δεν είναι καν παρόντες. Όλοι επικεντρώνονται στους σημαντικούς άλλους τους. Κανείς δεν φτάνει στην ψυχή μου....Κανείς. 

Το παραπάνω ποιήμα, αν και μιλάει για μοναξιά, μιλάει σίγουρα για μια μοναξιά που έχει και θετικό πρόσωπο...μια μοναξιά της ελευθερίας (πετάει πάνω απο βουνά) μια μοναξιά της μνήμης (πόλεις που άφησε πίσω) μια μοναξιά ενώ οι άλλοι κοιμούνται. Αυτό το τελευταίο έχει χαρακτεί στη μνήμη μου! Είναι απίστευτη η μοναξιά σε ένα σπίτι που οι άλλοι κοιμούνται! Είσαι ζωντανός και σκέφτεσαι, κοιτάς το πρώτο φως της αυγής μόνος, οι υπόλοιποι είναι παραδομένοι στο όνειρο, σε έναν άλλο κόσμο, όχι τον δικό σου εκείνη τη στιγμή. 

Η γυναίκα του ποιήματος στο τέλος κάθεται στην ακτή (αγαπημένη μου θάλασσα) έχει μαζί της μια βάρκα με κουπιά, ταυτίζεται με αυτή και της αναγνωρίζει πως η φύση της έχει ένα δώρο, είναι ξύλο και καίγεται! Ίσως αυτό σας φανεί απαισιόδοξο, κι όμως, νομίζω πως είναι η επιτομή, η επιτομή του κόσμου μας, η φθαρτότητά μας, και ίσως η ικανότητά μας να ξαναγεννηθούμε, μέσα απο τις φλόγες, μέσα απο τις στάχτες μας.

Ναι είμαι μόνη, γιατί κανείς δεν είναι στην ίδια φάση με εμένα τώρα.
Ναι είμαι μόνη, γιατί όλοι ξέχασαν τι έχω περάσει και δεν ασχολούνται με το πως νιώθω πια.
Ναι είμαι μόνη, γιατί οι παρέες βιάζονται να μιλήσουν για υλικά αγαθά, για όνειρα για σχέδια και όχι για συναισθήματα του τώρα.
Ναι είμαι μόνη, γιατί ελάχιστοι ρωτούν πια "τι κάνεις"; Κι αν σε ρωτήσουν περιμένουν μονολεκτική απάντηση, αν συνεχίσεις με περισσότερες απο μια λέξεις τότε κοιτούν μακριά, πέρα απο το πρόσωπό σου, σαν να σου λενε "ρητορική ήταν η ερωτηση ρε συ"
Ναι είμαι μόνη, γιατί κανείς δεν με καταλαβαίνει, γιατί χαμήλωσα τον πήχη των σχέσεων, γιατί δίνω πολλά και παίρνω ελάχιστα πια γιατί θα αναγκαστώ να δω κι εγώ επιφανειακά τις σχέσεις --κι αυτό είναι μοναξιά
Ναι είμαι μόνη, αλλά μέσα απο τη μοναξιά μου έμαθα να πλάθω παρέα, έμαθα να είμαι ελεύθερη και να το απολαμβάνω.
Έμαθα να ζω με τον εαυτό μου και να τον αντέχω παρόλο που δεν κάνει πάντα ευχάριστεσ σκέψεις...βρήκα τη δύναμη μέσα στη μοναξιά, βρήκα το σθένος να προχωρήσω σε ένα δρόμο δύσκολο.
Ναι είμαι μόνη, σαν μια βάρκα με κουπιά αραγμένη στην ακτή, που ή θα ταξιδέψει "με το τελευταίο φως του χρόνου" (ίσα που προλαβαίνει) σε ένα ταξίδι λύτρωσης και ανακάλυψης του εαυτού της ή θα καεί, με το τελευταίο gift (δώρο) που της απέμεινε, εκείνο της ύλης της, της φθαρτής.

Καλό υπόλοιπο Κυριακής. Εδώ βρέχει!