Καρκίνος και κατάθλιψη

Μιας που το έθιξε μια φίλη σε σχόλιο στο προηγούμενο ποστ…

Λοιπόν…θεωρώ καταρχάς πως η λέξη «κατάθλιψη» είναι μια πολύ βαριά λέξη που με πολύ ευκολία αρκετοί τριγύρω μου συχνά-πυκνά χρησιμοποιούν δίχως να ξέρουν την βαρύτητά της. Και εγώ το ίδιο έκανα πριν περάσω τα χειρότερα, έλεγα εκφράσεις του τύπου «όταν περάσει το καλοκαίρι θα πέσω σε κατάθλιψη» «πωπω, μάλλον θα έπαθα κατάθλιψη» και διάφορα άλλα. Ώσπου γνώρισα μια φίλη στο νησί που όντως είχε πάθει κατάθλιψη στο παρελθόν και έτσι κατάλαβα εγώ πως το πολύ να πέρασα μελαγχολία (το πρώτο στάδιο δηλαδή) και όχι κατάθλιψη. Επίσης, από τα λεγόμενά της κατάλαβα πως με την κατάθλιψη δεν έχεις διάθεση για τίποτα, δεν θέλεις καν να σηκωθείς από το κρεβάτι το πρωί γιατί απλά δεν βρίσκεις τον λόγο. Επίσης, μια άλλη κοπέλα επί ένα χρόνο είχε κλειστεί στο σπίτι της και δεν έβγαινε ούτε στην αυλή λόγω βαριάς κατάθλιψης. Δίχως να το έχω ψάξει πάρα πολύ συμπεραίνω πως υπάρχουν και στάδια κατάθλιψης μα και είδη κατάθλιψης. (Αν κάποιος είναι καλύτερος γνώστης από εδώ ας μας πει και παραπάνω πράγματα, θα μας βοηθήσει!) το μόνο σίγουρο είναι πως, όπως δεν θέλω να ακούω χαζές εκφράσεις για τον Καρκίνο, πλέον προσέχω πως θα χρησιμοποιώ τη λέξη κατάθλιψη.

Όταν γίνεται η διάγνωσή σου πως πάσχεις από μια αρρώστια ρίχνεσαι στη μάχη και μάλιστα με σκοπό να την κερδίσεις. Δίνεις μαζί με τους γιατρούς και τα φάρμακα τον καλύτερό σου εαυτό και στην καλύτερη περίπτωση δίχως ηττοπάθεια. Όμως, όπως σε κάθε μάχη, έτσι και εδώ, απέναντι στον καρκίνο, σίγουρα θα υπάρξουν στιγμές που λυγίζεις, που θα πεις «δεν μπορώ άλλο» σε κάποια φάση της θεραπείας, σε κάποια επίσκεψη στον γιατρό θα σιχτιρίσεις τα πάντα από μέσα σου ή μουρμουρίζοντας. Όλα αυτά τα ζήσαμε φίλες μου, αλλά σφίξαμε δόντι και τα περάσαμε όπως έπρεπε να τα περάσουμε. Ριγμένες στον αγώνα για την υγεία μας, επειδή εκείνη τη στιγμή το κορμί προέχει και επειδή αν δεν συνεργαστούμε όσο καλύτερα μπορούμε κινδυνεύουμε να μείνουμε πίσω στη μάχη και να κερδίσει έδαφος ο εχθρός… ω ναι, ξεχνάμε την ψυχολογία μας αρκετά συχνά, γιατί ξεχνιόμαστε μετρώντας αριθμούς χμθών, νούμερα ακτινοθεραπείας και υπολογίζοντας πότε θα κόψουμε το νήμα. Ιδίως το τέλος όλων των θεραπειών, όσο και να μας φαίνεται ψυχοφθόρο, μας δίνει κουράγιο. Βλέπουμε το «τέρμα» οπότε βάζουμε τα δυνατά μας για να το φτάσουμε. Στην καλύτερη περίπτωση έχουμε δίπλα μας αρωγούς στην προσπάθεια αυτή, οικογένεια, συγγενείς, κάποιο σύντροφο, λίγους καλούς φίλους. Μας συμπαραστέκονται, μας φροντίζουν, μας καταπιέζουν αλλά και μας νταντεύουν ευχάριστα. Την τελευταία μέρα της χημειοθεραπείας βγαίνεις από το νοσοκομείο και νιώθεις πως σου ανήκει όλος ο κόσμος, πως ξαναγύρισες στη ζωή, πως τώρα θα ξεκινήσεις να ζεις από εκεί που σε σταμάτησε ο καρκίνος. Πέφτεις εκείνο το βράδυ να κοιμηθείς και έχεις ήδη αρχίσει να κάνεις όνειρα. Μικρά, μεγάλα, ότι τραβάει η όρεξή σου…ΑΛΛΑ…μόλις ξημερώσει σηκώνεσαι από το κρεβάτι, πιάνεις το κινητό, χαζεύεις τις επαφές, αρχίζεις να τηλεφωνείς και διαπιστώνεις πως η δική σου ζωή βρίσκονταν αρκετούς μήνες σε ένα χαζό PAUSE μα των άλλων σε ένα τρελό FASTFORWARD. Αναρωτιέσαι γενικώς «τι μου έχει συμβεί;», είσαι μπερδεμένος και σοκαρισμένος «μα πέρασα τόσα πολλά;» γιατί εκείνη τη στιγμή είναι πέρα για πέρα ακατόρθωτο να μην κάνεις την αναδρομή σου. Οι υπόλοιποι γύρω σου είναι απλά κουρασμένοι με την περιπέτειά σου και γυρεύουν μια έξοδο κινδύνου και ας υπογραμμίζουν με λόγια την αγάπη τους προς εσένα, την αιώνια φιλία και αφοσίωσή τους. Εσύ, έχεις να αντιμετωπίσεις την απίστευτη κούρασή σου, την σωματική σου εξάντληση αλλά και την μεγάλη προσπάθεια που πρέπει να καταβάλεις για να γυρίσεις στη ζωή. Όλα, μα όλα αυτά, είναι σπάσιμο νεύρων, ιδίως όταν όλοι πιστεύουν πως είσαι ψυχολογικά καλά γιατί πλέον ξεμπέρδεψες με τις θεραπείες! Και όλα, μα όλα αυτά, σου προκείπτουν αφού ξεμπερδέψεις με τα νοσοκομεία. Γιατί τότε βρίσκεις την πολυτέλεια του χρόνου για να σκεφτείς και να λογαριάσεις τι πήγε καλά και τι πήγε στραβά, ποιος άξιζε να είναι δίπλα σου και ποιος όχι. Ποιοι σε κούρασαν, ποιοι στάθηκαν σπαθί. Τι περίμενες μα και τι βρήκες. Εκεί αρχίζει μια μεγάλη πάλη με το μέσα σου…μια μάχη ανούσια αφού σπάνια νικάμε τον εαυτό μας, είμαστε ΕΝΑ. Κοντράρονται τα «θέλω» σου με τα «θέλω» των άλλων και από εκεί και έπειτα Ο ΧΑΜΟΣ! Θες να πας μια βόλτα με ένα φίλο, θες να ξεδώσεις και λες και όλοι χάνονται ξαφνικά. Λυπάμαι, αλλά μέσα σε αυτή τη διαδικασία δεν νομίζω να είναι πολλοί που απλά να λένε «την υγειά μου να χω, τι με νοιάζει και αν γκρεμίζεται ο κόσμος γύρω μου». Γιατί σε νοιάζει από δω και πέρα πως σου συμπεριφέρονται οι άλλοι, γιατί σε φθείρουν οι άσχημες συμπεριφορές και σε πιάνει το παράπονο με το ότι όλοι γύρω, επειδή απλά δεν νοσηλεύεσαι πλέον νομίζουν πως είσαι και καλά. Γιατί σε ζορίζει το ότι μέχρι χθες σε βοηθούσαν και σε φρόντιζαν αλλά σήμερα όχι. Σε ζορίζει που μετατοπίζεται το ενδιαφέρον τους προς κάπου αλλού. Κανείς από αυτούς δεν ξέρει τι περνάς και τι ψυχολογική στήριξη θες μετά τις θεραπείες. Κανείς, μόνο όσοι το περάσανε. Θες σαφώς τον χρόνο σου να επεξεργαστείς και να χωνέψεις όλα όσα γίνανε για σένα αλλά δίχως να τα θες. Φιλτράρεις τα χρόνια που πήγαν χαμένα, πέφτεις στη λούμπα της σύγκρισης με τις ζωές των άλλων και ναι, θέλει πολλά κότσια για να πεις ισορρόπησα.

Μέσα σε αυτόν τον παραπάνω πανικό, λογικό δεν είναι να έχει κανείς καταθλιπτικές τάσεις; Νομίζω οι περισσότεροι θα πείτε «ναι». Και εγώ πάτησα στο τεντωμένο σκοινί της κατάθλιψης αφού τελείωσαν όλα, γιατί όλα τα παραπάνω τα ένοιωσα στο πετσί μου. Είναι δύσκολο, είναι πάρα πολύ δύσκολο, και έξω από τον χορό όλοι οι άλλοι λένε 1002 τραγούδια. Εμείς όμως, μένουμε σιωπηλές, γιατί εμείς ξέρουμε. Είχα τάσεις και εγώ απομόνωσης, έκλαιγα συχνά δίχως να το ξέρει κανείς, είχα απογοητευτεί από τους ανθρώπους που λογάριαζα για πολύ δικούς μου. Θέλει μεγάλη προσπάθεια από εμάς τις ίδιες να συμφιλιωθούμε με την ιδέα πως η αρρώστια μας ποδοπάτησε, πως μα στέρησε πολλά και ίσως μας στερήσει και άλλα στο μέλλον, θέλει κουράγιο να δεχτείς το νέο σώμα σου και να το αγκαλιάσεις πριν το κάνει κάποιος άλλος. Θέλει θάρρος και ατσαλένιο χαρακτήρα. Θα αναρωτηθείτε, «μα έχω ατσαλένιο χαρακτήρα;» και όμως έχεις, για να έφτασες ως εδώ και να παρακολουθείς αυτό το μπλογκ, έχεις. Γιατί πέρασες όλα αυτά και το ψάχνεις ακόμη, γιατί πέρασες όλα αυτά και έχεις τη δύναμη και συνεχίζεις. Είναι λοιπόν φίλη μου πολύ αληθινό αυτό που νιώθεις με την κατάθλιψη. Εγώ το καλοκαίρι που μας πέρασε, τέσσερα χρόνια μετά το χειρουργείο, στο νησί των διακοπών μου, καθόμουν με το που είχα ξυπνήσει στο κρεβάτι ξαπλωμένη και έκλαιγα. Έκλαιγα γιατί στη ζωή μου τίποτα δεν είναι το ίδιο όπως πριν, γιατί δεν μπορώ να έχω πίσω το 2007. Και εγώ έχω κολλήσει με το τότε σαν μικρό παιδί. Γιατί δεν μπορώ έστω και «στημένα-σκηνοθετημένα» να πάρω την κολλητή μου και να πάμε ανέμελες και ωραίες στο νησί, να αναβιώσουμε το καλοκαίρι που σημάδεψε τη ζωή μας. Με αυτό θυμώνω με τη ζωή. Βουρκώνω γι αυτό ακόμη, ε, αυτό δεν είναι κατάθλιψη; Θα μπορούσα να το ονομάσω έτσι, να σου πω όμως ένα μυστικό; Προτιμώ να μην το λέω κατάθλιψη για να το περνάω στο «ντούκου» και προτιμώ να το λέω απλά «μια φάση». Έτσι νιώθω καλύτερα, έτσι μπορώ και το ξεχνάω, έτσι μπορώ και προσπερνώ κάποια μελαγχολικά μεσημέρια που δεν είμαι στη θάλασσα. Τις μέρες που η κολλητή μου δεν θα με πάρει τηλέφωνο για να δει τι κάνω ενώ το έκανε συνέχεια στο παρελθόν. Έτσι προσπερνώ πιο εύκολα τη σκέψη πως κάποτε είχα δυο φίλες βράχους δίπλα μου, μα τώρα είναι η καθεμία με τον σύζυγό της και με τη μια ούτε καν μιλάμε.

Μπορεί για κάποιους αυτό που κάνω να είναι στρουθοκαμηλισμός και εγώ την δέχομαι τέτοιου είδους κριτική, όμως εμένα αυτό με βοηθάει…το να μη βάζω ταμπέλες. Τόσα χρόνια οι ετικέτες δεν με βγάλανε πουθενά. Προσπαθώ να έχω μια όμορφη καθημερινότητα, και ναι, οι νέοι φίλοι που φωνάζουν εκδρομή με ανεβάζουν ψυχολογικά, οι παρέες που παίρνουν τηλέφωνο για να μοιραστούμε ένα ποτό, να περάσουμε μια ολόκληρη μέρα στη θάλασσα, τα μπαρ, τα κλαμπ, μου θυμίζουν τα νιάτα μου, το πριν την αρρώστια, μου θυμίζουν πως είμαι ζωντανή και μέρος ενός μικρόκοσμου που με θέλει στην παρέα του. Γιατί και αυτό το έχουμε ανάγκη, επιθυμούμε να μας αποζητά η παρέα, να μας ψάχνει γιατί απολαμβάνει τον χρόνο μαζί μας. Το συναίσθημα αυτό μας γεμίζει, γινόμαστε σημαντικοί για κάποιον.

Το λέω πολλές φορές, από εδώ και πέρα, οι άνθρωποι είναι αυτοί που κρατάνε την ψυχολογία μας στα χέρια τους, εκτός και αν πούμε «ζαμαν φου». Δυστυχώς η ψυχολογία μας εξαρτάται αρκετά από αυτούς, αφού πλέον αναπτύσσουμε διάφορα σύνδρομα και εμείς(θέλουμε εκτίμηση, αγάπη, σεβασμό και στήριξη). Οι άνθρωποι  με κρατήσανε καλά ψυχολογικά αλλά και δυσκολέψανε και την ανάκαμψή μου αρκετές φορές. Όταν όμως βρεις το κατάλληλο περιβάλλον, η ενέργεια των γύρω σου, η αγάπη τους, τα χαμόγελα και η ζεστασιά τους είναι αξίας ανεκτίμητης. Και τους αποζητώ τους ανθρώπους που μου κάνουν καλό, είναι τα αντικαταθλιπτικά μου.

Στη φίλη που έγινε αφορμή γι αυτό το ποστ θέλω επίσης να πω πως πολλές φορές έσπρωχνα τον εαυτό μου να πάω για ένα καφέ ενώ δεν το ήθελα από μέσα μου. Γιατί έλεγα στον ευατό μου πως δεν πρέπει να παρετηθεί απο τη ζωή. Τώρα το θέλω, θέλω το έξω και τη βόλτα. Καταλαβαίνω πως είναι δύσκολοι καιροί και πραγματικά, δεν ανεβάζω εδώ φωτό για να το «παίξω άνετη» με τα χρήματα. Ανεβάζω φωτό, και σας διηγούμαι τις όμορφες στιγμές των διακοπών μου, μόνο και μόνο γιατί θέλω να φωνάξω από αυτό το BLOG πως η ζωή συνεχίζεται ρε γαμώτο, και μετά τον Καρκίνο! Δεν είμαστε πολίτες Β’ κατηγορίας! Είμαστε άνθρωποι με ίδια θέλω και ανάγκες και μπορούμε να πραγματοποιήσουμε μικρά μας σχέδια. Το ξέρω πως ζούμε σε δύσκολους και στριμωγμένους καιρούς, μα βρείτε φτηνές και δωρεάν χαρές, κάντε αυτό που σας εκφράζει περισσότερο, βρείτε καταφύγιο σε όλα όσα σας ευχαριστούν. Αυτό κάνω την τελευταία τετραετία. Καλομαθαίνω τον εαυτό μου, με όσα χρήματα έχω, όπως μπορώ! Να είστε καλοί με εσάς, το αξίζουμε, αξίζουμε τον αυτοσεβασμό! Να υποστηρίζετε και τα θέλω μα και τον εαυτό σας! Πιστέψτε με, είναι από τα ελάχιστα δώρα που μπορούμε όλοι μας να κάνουμε σε εμας!